Sinds kort: dubbel zoveel patiënten die aan gemetastaseerde longkanker lijden, hebben toegang tot immunotherapie
Vrijdag 9 november 2018 — Is er nieuwe hoop voor patiënten met longkanker in een gevorderd stadium? Dat doen toch de resultaten vermoeden van een recente internationale studie (Keynote-189), waaraan ook twee Belgische onderzoekers hebben deelgenomen. Want door de combinatie van immunotherapie met chemotherapie hebben dubbel zoveel patiënten met gemetastaseerde longkanker (1) toegang tot immunotherapie, met een gehalveerd risico op overlijden. Nog goed nieuws: deze combinatiebehandeling is tegenwoordig toegankelijk voor de Belgische patiënten met niet-kleincellige gemetastaseerde longkanker (2), die 85% van gemetastaseerde longkanker uitmaakt.
Longkanker: een kankertype met een bedroevend lage levensverwachting
België telt ieder jaar ongeveer 8.000 nieuwe gevallen van longkanker. En dat cijfer neemt nog voortdurend toe: volgens de voorspellingen zullen er in 2025 meer dan 11.000 nieuwe gevallen zijn (3). Longkanker vormt de meest voorkomende doodsoorzaak bij mannen en de tweede meest voorkomende doodsoorzaak bij vrouwen, met een globale overlevingskans na 5 jaar van 16% bij mannen en 23% bij vrouwen (4). De levensverwachting is bij dit type kanker bedroevend laag. Dokter Marc Lambrechts, longspecialist in het AZ Sint-Maarten, legt uit: “Meer dan tien jaar lang was er geen vooruitgang meer te bespeuren in de behandeling van longkanker, een van de meest agressieve types kanker. De gunstige effecten van alleen chirurgie, bestraling of chemotherapie bleven beperkt, vooral in de gevorderde stadia. Maar sinds twee jaar is een nieuw hoofdstuk aangebroken, met de toepassing van immunotherapie in de behandeling van longkanker. Immunotherapie wakkert het immuunsysteem aan, zodat het de kankercellen bestrijdt. De overlevingskansen zijn verbeterd, ook al blijft de levensverwachting voor dit type kanker laag. Tegenwoordig beschikken we echt over een mogelijkheid om onze patiënten met gemetastaseerde niet-kleincellige longkanker (die 85% van de longkankergevallen uitmaakt) te behandelen. Dat betekent niet dat de traditionele behandelingen tot het verleden behoren. Integendeel, we stellen vast dat bepaalde combinaties uitermate doeltreffend blijken. Dat is het geval van de allereerste combinatie met immunotherapie: de resultaten van immunotherapie in combinatie met chemotherapie zijn ronduit indrukwekkend.”
Risico op overlijden gehalveerd
Deze nieuwe behandeling, die immunotherapie combineert met chemotherapie, is aangewezen bij de eerstelijnsbehandeling van gemetastaseerde niet-kleincellige longkanker (2). Volgens de studie Keynote-189 van het farmaceutisch laboratorium MSD (1), toont deze combinatie ongeziene resultaten, want het vertoont 70% overlevingskans een jaar na de behandeling en een vermindering van het risico op overlijden van 50% ten opzichte van de traditionele behandeling. Bij een combinatie van immunotherapie en chemotherapie is het tolerantieprofiel vergelijkbaar als bij chemotherapie alleen.
Hoop voor dubbel zoveel patiënten
“Op basis van deze resultaten zou de studie Keynote-189 (1) de eerstelijnsstandaarden voor de behandeling van gemetastaseerde niet-kleincellige longkanker moeten veranderen”, zegt Dokter Lambrechts, een van de twee Belgische onderzoekers die aan de internationale studie Keynote-189 hebben deelgenomen. “Op dit ogenblik kunnen enkel patiënten waarvan de biomarker PD-L1 tot uiting komt in meer dan 50% van de komen in aanmerking voor immunotherapie vanaf de diagnose, terwijl de andere patiënten behandeld worden met chemotherapie. Dankzij de resultaten uit het onderzoek Keynote-189, zullen patiënten waarvan de biomarker PD-L1 tot uiting komt in minder dan 50% van de kankercellen ook gebruik kunnen maken van immunotherapie van zodra de diagnose is gesteld. Ze hoeven niet meer te wachten tot ze eerst chemotherapie hebben gevolgd om te starten met immunotherapie. In een gevorderd stadium dringt de tijd en is deze tijdswinst kostbaar voor de overlevingskansen. Niet onbelangrijk, dubbel zoveel patiënten zullen toegang hebben tot immunotherapie. Bovendien worden de twee behandelingen samen om de drie weken toegediend. Voor de patiënten is dat meer dan goed nieuws, vol hoop …”
***
(1) Niet-kleincellige longkanker, die 85% van de longkankergevallen uitmaakt
(2) De Keynote-189 trial bestudeert patiënten die lijden aan gemetastaseerde niet-kleincellige, niet-spinocellulaire longkanker, die geen ALK en EGFR mutaties vertonen.
(3) Bron: Stichting tegen Kanker, 2011
(4) Bron: Belgian Cancer Registry